ورزش در دوران سالمندی؛ کلید حفظ سلامت جسم و روان
با افزایش سن، تغییرات طبیعی در بدن رخ می‌دهد که ممکن است بر عملکرد عضلات، تعادل، تحرک و سلامت روان تأثیر بگذارد. اما خبر خوب این است که ورزش منظم، حتی در سنین بالا، می‌تواند نقش مؤثری در پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها و ارتقاء کیفیت زندگی ایفا کند.
فواید ورزش در سالمندی
• تقویت عضلات و استخوان‌ها: فعالیت‌های بدنی مانند پیاده‌روی، تمرینات مقاومتی یا یوگا، به حفظ توده عضلانی و پیشگیری از پوکی استخوان کمک می‌کنند.
• افزایش تعادل و کاهش خطر زمین‌خوردن: تمرینات تعادلی می‌توانند احتمال افتادن و شکستگی را در سالمندان کاهش دهند.
• بهبود سلامت قلب و عروق: ورزش‌های هوازی سبک مانند دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی یا شنا موجب تقویت قلب و کاهش فشار خون می‌شوند.
• کنترل قند خون و چربی خون: فعالیت بدنی منظم به تنظیم قند و چربی خون و کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ کمک می‌کند.
• کاهش اضطراب و افسردگی: ورزش باعث ترشح هورمون‌های شادی‌آور مانند اندورفین شده و می‌تواند خلق‌وخو را بهبود بخشد.
• حفظ استقلال فردی: سالمندانی که فعال هستند، معمولاً توانایی بیشتری در انجام فعالیت‌های روزمره دارند و وابستگی کمتری به دیگران پیدا می‌کنند.
چه ورزش‌هایی برای سالمندان مناسب است؟
انتخاب نوع ورزش به شرایط جسمی، سن و بیماری‌های زمینه‌ای فرد بستگی دارد. اما به‌طور کلی توصیه می‌شود:
• پیاده‌روی روزانه (۳۰ دقیقه) یکی از ساده‌ترین و مفیدترین گزینه‌هاست.
• تمرینات کششی و انعطاف‌پذیری مانند حرکات سبک یوگا یا تای‌چی برای حفظ دامنه حرکت مفاصل مفیدند.
• تمرینات قدرتی با وزنه‌های سبک یا کش‌های مقاومتی برای حفظ قدرت عضلانی توصیه می‌شود.
• تمرینات تعادلی مانند ایستادن روی یک پا یا راه رفتن پاشنه به پنجه( با کمک از دیوار)، کمک زیادی به پیشگیری از افتادن می‌کند.
نکات مهم برای شروع ورزش در سالمندی
• با مشورت پزشک یا متخصص فیزیوتراپی، برنامه ورزشی مناسب شرایط فردی طراحی شود.
• شروع فعالیت‌ها باید آهسته و تدریجی باشد.
• از کفش و لباس مناسب استفاده شود.
• در صورت احساس درد، سرگیجه یا تنگی نفس، ورزش قطع و با پزشک مشورت شود.
یادمان باشد: فعالیت بدنی منظم، سرمایه‌گذاری برای داشتن سالمندی سالم، مستقل و شاداب است.